چگونه با زبان بدن ارتباط برقرار کنیم؟

زبان بدن که گاهی اوقات «ارتباط غیرکلامی» هم نامیده می‌شود، ابزاری بسیار مهم است. نحوه ارتباط شما با دیگران از طریق زبان بدن می‌تواند میزان موفقیت شما را در همه چیز از روابط شخصی گرفته تا شغلتان را تعیین کند. بالای ۹۳ درصد از ارتباطات می‌تواند غیرکلامی باشد. اگر به پیام‌هایی که از طریق زبان بدنتان برای دیگران ارسال می‌کنید، توجه بیشتری کنید می‌توانید در ارتباط با دیگران به راحتی موفق شوید.

روش اول: درک مفاهیم زبان بدن

۱- از زبان آزاد بدن استفاده کنید. استفاده از زبان آزاد بدن به این معنی است که بی‌محابا دست بدهید، آرام بنشینید، اما انرژی‌تان را تخلیه کنید و حرکات بدنتان را هم تا حدودی کنترل کنید.

• حالت قرار گرفتن بدنتان باید کاملاً ریلکس و راحت باشد، ولی نباید قوز کنید و پشت بدنتان باید کاملاً صاف باشد. این حالت بدن به سایر افراد نشان می‌دهد که شما کاملاً راحت و دارای اعتمادبه‌نفس هستید. زمانی که می‌خواهید مخاطبان را هم برای شرکت در بحث ترغیب کنید، بین حرف‌هایتان اندکی مکث کنید تا اعتمادبه‌نفس خودتان را نشان بدهید.
• پاها را کمی از هم باز کنید تا فضای بیشتری را اشغال کنید. این کار اعتمادبه‌نفس شما را نشان می‌دهد. وقتی شخصی با علاقه صحبت می‌کند، کمی خودتان را به طرفش کج کنید. اگر به طرف دیگری خودتان را کج کنید، این کارتان می‌تواند نوعی خصومت تلقی بشود.
• بازوهایتان را روی همدیگر قرار ندهید. در عوض، اجازه بدهید تا بازوهایتان در دو طرف بدنتان آویزان باشند یا آن‌ها را در کنار لباستان قرار بدهید. این کارها به دیگران نشان می‌دهد که شما فرد ریلکس و آزادی هستید.
• مطمئن شوید که با دیگران محکم دست می‌دهید؛ البته دست طرف مقابلتان را له نکنید. در چشمان طرف مقابلتان نگاه کنید ولی نباید بیش از حد در چشمانش خیره بشوید. گاهی اوقات هم پلک بزنید و به جای دیگری نگاه کنید تا این حس به طرف مقابلتان دست ندهد که شما می‌خواهید آن‌ها را وادار به انجام کاری کنید.
• روی تن صدای خودتان حتماً کار کنید. تن صدا راهی است که می‌توانید با کمک آن اعتمادبه‌نفس خودتان را به دیگران نشان بدهید. کلید موفقیت این است که برای افزایش اعتمادبه‌نفس خودتان، از قبل برنامه‌ریزی کنید.

۲- زبان احساسی بدن را بشناسید. با کمک زبان بدن غیرکلامی، می‌توانید احساساتتان را مشخص کنید. در زمانی که نشانه‌های احساسی را کشف می‌کنید، تمام رویدادها را هم در نظر بگیرید.

• هنگامی که افراد عصبانی هستند، صورتشان قرمز می‌شود، دندان‌هایشان را نشان می‌دهند، مشت‌هایشان را گره می‌کنند و به طور فیزیکی و رو به جلو حمله می‌کنند.
• هنگامی که افراد پریشان یا مضطرب هستند، رنگ صورتشان می‌پرد، دهانشان خشک می‌شود، به طوری که ممکن است مقداری آب بنوشند یا لب‌های خود را لیس بزنند، تن صدایشان دائم تغییر می‌کند و ماهیچه‌هایشان سفت و دچار کشیدگی می‌شود، به طوری که ممکن است بازوها یا دست‌های خود را گره کنند و آرنج آن‌ها ممکن است در دو طرف بدنشان قرار بگیرد. سایر نشانه‌های آشفتگی یک فرد عبارت است از لرزش لب، بی‌قراری، نفس‌نفس زدن و یا نفس نکشیدن.

زبان بدن می‌تواند چیزهای زیادی را در مورد احساسات افراد به شما بگوید. صدای ما هم می‌تواند بخشی از احساسات‌مان را نشان بدهد ولی بدن‌مان همه‌ی چیزهای پنهانی را در مورد شخصیت ما به دیگران می‌گوید. زبان بدن یک فرد می‌تواند به شما بگوید که چقدر احساسات آزادانه یا بسته‌ای دارد و اینکه آیا فرد پرانرژی‌ای است یا اینکه بی‌حال و بی‌رمق است.

۳- از رفتارهایی که مانع ارتباط درست شما با دیگران می‌شوند، خودداری کنید. اگر کنفرانس یا سخنرانی را ارائه می‌دهید، مطمئناً می‌خواهید تا جایی که می‌توانید در برابر مخاطبانتان احساس راحتی داشته باشید؛ بنابراین، باید موانع فیزیکی که توانایی ارتباط شما با دیگران را محدود می‌کنند را به طور کامل حذف نمایید.

• تریبون، کامپیوتر، صندلی و حتی یک پوشه، موانعی هستند که بین سخنران و مخاطب فاصله ایجاد می‌کنند و از برقراری رابطه‌ای درست خودداری می‌کنند.
• بر روی هم قرار دادن بازوها یا در حالی که پشت مانیتور کامپیوتر نشسته‌اید و کسی صحبت کنید، موانع ارتباطی محسوب می‌شوند.

۴- می‌توانید به‌راحتی بفهمید که چه کسی دروغ می‌گوید. زبان بدن می‌تواند دست افراد دروغ‌گو را برای شما رو کند. ممکن است افراد دروغ‌گو بتوانند دروغ‌هایشان را در کلماتی که استفاده می‌کنند پنهان نموده، اما زبان بدن آن‌ها واقعیت را به شما نشان می‌دهد.

• افراد دروغ‌گو کمتر با دیگران ارتباط چشمی برقرار می‌کنند و مردمک چشمانشان هم ممکن است جمع‌تر و کوچک‌تر از قبل به نظر برسد.
• دور کردن بدنشان و فاصله گرفتن از شما هم نشانه دروغ گفتن آن‌هاست.
• تغییراتی در رنگ چهره مانند قرمزی در قسمت گردن یا صورت و عرق کردن هم جزو نشانه‌های دروغ گفتن محسوب می‌شوند و همچنین تغییراتی در صدا مانند صاف کردن گلو هم از این دسته از نشانه‌ها هستند.
• البته توجه داشته باشید که برخی از نشانه‌های دروغ گفتن مانند عرق کردن، ارتباط چشمی بسیار کم یا عدم ارتباط چشمی جزو نشانه‌های عصبی بودن و یا ترس هم محسوب می‌شوند.

۵- به فاصله بین خودتان با دیگران هم توجه کنید. فرهنگ‌های مختلف، ایده‌های متفاوتی در مورد فضای فیزیکی‌ای دارند که باید بین شما و دیگران وجود داشته باشد اما فاصله اجتماعی به چهار دسته تقسیم می‌شود:

• فاصله صمیمی: شامل ۴۵ سانتی‌متر فاصله با فرد دیگر است. اگر وارد فاصله صمیمی فردی شوید، این امر می‌تواند برای آن‌ها بسیار ناراحت کننده باشد؛ مگر اینکه از آن استقبال کنند یا اینکه با هم صمیمی باشید.
• فاصله شخصی: ۴۵ سانتی‌متر تا ۱,۳ متر است. شما به قدری به دیگران نزدیک هستید که می‌توانید با یکدیگر دست بدهید و حالات و حرکات یکدیگر را به طور دقیق ببینید.
• فاصله اجتماعی: فاصله نرمال در شرایطی است که غیرشخصی محسوب می‌شود و یا در حین معاملات تجاری است که حدوداً ۱,۲ متر تا ۳.۶ متر تعریف شده است. افراد باید بلندتر حرف بزنند و برقراری ارتباط چشمی مستمر هم مهم است.
• فاصله عمومی: ۳,۷ تا ۴.۵ متر است. کسانی که اغلب در محیط‌های عمومی فعالیت می‌کنند مثل معلم‌ها یا افرادی که با سایر افراد به طور گروهی صحبت می‌کنند، جزو مثال‌هایی از این بخش محسوب می‌شوند. ارتباطات غیرکلامی، بسیار مهم و ضروری هستند اما غالباً اغراق‌آمیز هستند. حرکات دست و سر می‌تواند از حالت صورت هم مهم‌تر باشند زیرا حرکات صورت زیاد توسط مخاطبان دیده نمی‌شود.

۶- الگوهای زبان بدنتان را شناسایی کنید. درباره اینکه بدن شما در تعاملات متفاوت و با افراد مختلف چه کاری را می‌تواند انجام بدهد، به طور آگاهانه فکر کنید. استفاده از یک آینه می‌تواند برای بررسی حالات چهره و طرز قرار گرفتن اجزای مختلف بدن بسیار مفید باشد، اما بیشتر باید به کارهایی توجه کنید که بدن شما در حالت عصبانیت، بی‌قراری و یا خوشحالی انجام می‌دهد.

• ببینید زبان بدنتان با پیامی که منتقل می‌کند، هماهنگ هست یا خیر. زمانی زبان بدن شما مؤثر است که پیامی که خودتان می‌خواهید را به طرف مقابل‌تان برساند. آیا حالت بدن شما اعتمادبه‌نفس‌تان را به طرف مقابل نشان می‌دهد و یا اینکه در زمانی که از کلماتی استفاده می‌کنید که می‌خواهید اعتمادبه‌نفس‌تان را به طرف مقابل نشان بدهید، شما را فردی فاقد اعتمادبه‌نفس نشان می‌دهد؟
• اگر سیگنال‌های غیرکلامی‌تان با کلماتی که استفاده می‌کنید، مطابقت داشته باشند، نه تنها با دیگران واضح‌تر ارتباط برقرار می‌کنید، بلکه جذاب‌تر از قبل به نظر می‌رسید.

روش دوم: برای برقراری ارتباط از حرکات بدنتان استفاده کنید

۱- در هنگام صحبت کردن از حرکات دستان‌تان استفاده کنید. کارشناسان معتقدند که افرادی که سخنران عالی‌ای هستند، در طی صحبت‌ها یا سخنرانی‌های خود بیشتر از حرکات دست استفاده می‌کنند و حرکات دست باعث می‌شود تا شنونده‌ها اعتماد بیشتری به سخنران بکنند.

• حرکات پیچیده‌تر مثل قرار دادن دو دست در بالای کمر، بیشتر به این معنی هستند که سخنران عمیق فکر می‌کند.
• سیاستمداران معروف در سرتاسر دنیا به عنوان سخنرانانی جذاب و پرنفوذ شناخته می‌شوند و این امر به این خاطر است که آن‌ها بیشتر از حرکات دستشان استفاده می‌کنند.

۲- در اطراف اتاق حرکت کنید. فقط دستانتان را تکان ندهید. سخنرانان بزرگ به اطراف هم حرکت می‌کنند؛ آن‌ها به اسلایدها اشاره می‌کنند و از مردم زیاد فاصله نمی‌گیرند. آن‌ها دائماً در حال حرکت هستند.

• اگر در هنگام صحبت کردن و یا گفت‌وگو با دیگران دستانتان را در جیبتان بگذارید، باعث می‌شود تا غیرمطمئن و کمرو به نظر برسید.
• در عوض، اگر دستانتان را از جیبتان بیرون بیاورید و کف دستانتان را به سمت بالا نگه دارید، با این کار به دیگران نشان خواهید داد که دوست داشتنی و قابل اعتماد هستید.

۳- نشانه‌ها را کشف کنید. نشانه‌ها و حرکاتی وجود دارند که معادل کلمات هستند. نشانه‌ها هم می‌توانند تأثیرپذیر باشند و هم می‌توانند قابل قبول باشند. البته به یاد داشته باشید که برخی از نشانه‌ها در فرهنگ‌های مختلف می‌توانند معنایی کاملاً متفاوت داشته باشند.

• مشت‌های بسته و گره شده و یا تنش‌هایی دیگر در بدن می‌توانند نشانه حمله باشد زیرا این‌طور به نظر می‌رسد که فرد آماده دعواست. وقتی کسی با شخص دیگری رودررو می‌شود، زد و خورد می‌کند، به سمت کسی می‌رود و یا نزدیک کسی نشسته است هم می‌تواند نشانه‌ای از حمله و دعوا باشد. ممکن است فرد به طور ناگهانی بلند شود و به سمتی حرکت کند.
• در عوض، حرکات قابل قبول آن‌هایی هستند که بازوها به حالت گرد درمی‌آیند و کف دست‌ها هم در دو طرف بدن قرار می‌گیرند و این حرکات نشان‌دهنده این است که آن فرد برای اینکه طرف مقابل بترسد، عرض اندام می‌کند. در کل این حرکات به صورت آهسته و کند انجام می‌شوند. تکان دادن سر زمانی که شخصی صحبت می‌کند، نشانه این است که با آن‌ها موافق هستید و باعث می‌شود تا شنونده خوبی به نظر برسید.

۴- حالت خوبی داشته باشید. اگر تا به حال برای مصاحبه شغلی رفته‌اید و حالت خوبی نداشتید، به احتمال زیاد برای فرد مصاحبه کننده گزینه قابل قبولی محسوب نخواهید شد.

• اکثر افراد در مواقعی که احساس اعتمادبه‌نفس کمتری می‌کنند، خسته هستند و یا از شرایط موجود خوششان نیامده است، در حالت فیزیکی بدی قرار می‌گیرند. اگر به طور صاف روی صندلی ننشینید، طرف مقابلتان فکر می‌کند که تنبل و بی‌انگیزه هستید.
• برای اینکه وضعیت فیزیکی و حالت خوبی داشته باشید، سرتان را بالا بگیرید و پشت بدنتان هم باید کاملاً صاف باشد. اگر بر روی صندلی نشسته‌اید، کمی جلوتر بروید. بر روی قسمت جلوی صندلی بنشینید و کمی به سمت جلو خم بشوید تا نشان بدهید که نسبت به موضوعی که دارید صحبت می‌کنید، علاقه‌مند و مشتاق هستید.

۵- حرکات طرف مقابلتان را مانند آینه منعکس کنید. منعکس‌سازی حرکات یعنی اینکه فرد دقیقاً حرکات طرف مقابلش را انجام بدهد. با کپی کردن حرکات شخص دیگر، آن‌ها با شما احساس نزدیکی و صمیمیت خواهند کرد.

• شما می‌توانید لحن صدا، زبان بدن یا نحوه نشستن یا ایستادن فردی را منعکس کنید. البته نباید این کار را به طور آشکار یا مکرر انجام دهید، بلکه فقط باید به طور ماهرانه از فرد مقابلتان تقلید کنید.
• منعکس‌سازی حرکات یکی از مؤثرترین روش‌های استفاده از زبان بدن برای ایجاد رابطه دوستانه با فردی دیگر است.

۶- با استفاده از چند حرکت، توجه دیگران را به خودتان جلب کنید. سعی کنید بیشتر از یک حالت داشته باشید. این کار به شما کمک خواهد کرد تا پیام خودتان را بهتر به دیگران منتقل کنید. اگر می‌خواهید مطمئن شوید که برداشت‌تان کاملاً درست بوده است، هنگامی که می‌خواهید ایده‌ای را با صدای بلند بگویید، از هر دو حرکت استفاده کنید.

• اگر شنونده بیشتر از یک حالت را انتخاب نکند، به احتمال زیاد از قبل با مخاطب آشنایی داشته است. لازم نیست که از یک ژست زبان بدن (دو ژست) برای بیان هر کلمه استفاده کنید، اما ایده خوبی است که برای تأکید بر روی مفاهیم خیلی مهمی که نمی‌تواند مخاطب به آسانی درک کند، از مجموعه‌ای از حرکات استفاده کنید.
• از حرکات مثبت در حضور شنونده استفاده کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا به وضوح به شنونده نشان بدهید که پیشنهاد مطلوبی را به او ارائه می‌دهید. حرکات منفی را از خودتان و شنونده دور کنید و هرگز آن‌ها را انجام ندهید. به این ترتیب می‌توانید پیام خودتان را بدون هیچ مانعی به مخاطب‌تان برسانید.

۷- از انجام حرکاتی که نشان‌دهنده آشفتگی یا ناامنی است نیز خودداری کنید. سایر حرکات و سیگنال‌های زبان بدنتان را چک کنید. چشمان مضطرب، قرار دادن انگشتان بر روی لب‌ها و فن فن کردن جزو حرکاتی هستند که نشان‌دهنده آشفتگی یا ناامنی هستند.

• دست زدن به صورت نشان‌دهنده اضطراب و دلواپسی است. اگر به طور دائم پشتتان را خم می‌کنید یا به صورتتان دست می‌زنید، فردی دارای اعتمادبه‌نفس، خوش برخورد و آسوده خاطر به نظر نمی‌رسید. بهبود وضعیت و تلاش برای از بین بردن تیک‌های عصبی می‌تواند کار دشواری باشد و البته زمان زیادی می‌برد، اما می‌تواند به طور کلی ارتباطات غیرکلامی شما را به سرعت بهبود ببخشد.
• همگی این حرکات کوچک می‌تواند میزان اثربخشی پیام‌تان را کاهش بدهد. البته اگر به طور تصادفی چند مورد از حرکات بالا را انجام داده‌اید، اصلاً نگران نباشید.

روش سوم: تفسیر حالات صورت

۱- نسبت غالب بصری را کشف کنید. هنگامی که با کسی صحبت می‌کنید، باید سعی کنید تا فردی باشید که از نظر بصری غالب است تا اعتمادبه‌نفستان را بهتر نشان بدهید. این نسبت با این روش تعیین می‌شود که چه کسی بیشتر به چشمان دیگری نگاه می‌کند و چه کسی ارتباط چشمی برقرار نمی‌کند و بیشتر به اطراف نگاه می‌کند.

• نسبت غالب بصری به شما کمک می‌کند تا بفهمید که جایگاهتان در سلسله مراتب اجتماعی کجاست؛ البته شما با طرف مقابلتان مقایسه می‌شوید. افرادی که بیشتر وقت خود را صرف نگاه کردن به اطراف می‌کنند، تسلط اجتماعی بسیار کمی دارند. افرادی که کمتر به اطراف نگاه می‌کنند، به احتمال زیاد رئیس هستند.
• افرادی که به سمت پایین نگاه می‌کنند، حس ناتوانی و درماندگی را نشان می‌دهند زیرا به نظر می‌رسد که آن‌ها می‌خواهند از هر گونه انتقاد و یا درگیری جلوگیری کنند.

۲- از ارتباط چشمی برای ارسال پیام‌هایتان به دیگران استفاده کنید. چشم‌ها، پنجره‌ای برای تجلی روح هستند. شما می‌توانید با توجه به نحوه استفاده دیگران از چشم‌هایشان، چیزهای زیادی در مورد آن‌ها بفهمید.

• جلوگیری از برقراری ارتباط چشمی و یا نگاه کردن همیشگی به سمت پایین، نشان‌دهنده نوعی حالت دفاعی هستند. اگر فردی تلاش می‌کند تا به جای حرف زدن بیشتر به حرف‌هایتان گوش بدهد، ارتباط چشمی طولانی‌تر از همیشه خواهد شد. نگاه نکردن و چشم برداشتن از طرف مقابل به این معناست که فردی که در حال صحبت کردن است صحبت‌هایش را قطع نمی‌کند و فقط خودش گوینده است و به حرف‌های طرف مقابلش اصلاً گوش نمی‌دهد.
• نگاه کردن به یک فرد حتی می‌تواند نشانه‌ای از جذابیت آن فرد باشد. وقتی فردی به کسی علاقه دارد، ارتباط چشمی زیادی برقرار می‌کنند و در هنگام گفتگو خودشان را کمی به سمت آن فرد کج می‌کنند.
• بسته به موقعیتی که در آن قرار دارید، برقراری ارتباط چشمی با دیگران می‌تواند به منظور احترام گذاشتن استفاده بشود. به عنوان مثال، هنگامی که در حضور افراد زیادی کنفرانس می‌دهید، اتاق را به سه بخش تقسیم کنید. افرادی که نظر می‌دهند را به یک بخش، سپس افرادی که در طرف دیگر اتاق نشسته‌اند را به بخشی دیگر و در نهایت افرادی که در وسط اتاق نشسته‌اند را در بخش آخر قرار بدهید. از هر بخش یک نفر را برای ارائه نظرات انتخاب کنید. البته افرادی که در دورتادور اتاق نشسته‌اند، فکر می‌کنند که شما با آن‌ها ارتباط چشمی مستقیمی دارید و این امر باعث می‌شود که شما در نظر آن‌ها سخنران فوق‌العاده‌ای به نظر برسید.

۳- به نحوه ابراز احساسات و عواطف توجه کنید. به حالات چهره‌هایی که احساسات را منتقل می‌کنند، توجه ویژه‌ای کنید؛ مخصوصاً حالات چهره‌ای که با حرف‌هایی که بر زبان می‌آورد، کاملاً در تضاد است. با تحلیل حالات چهره می‌توانید احساسات واقعی یک فرد را بفهمید.

• مهارگرها، حالات چهره‌ای هستند که در طی مکالمات نظرات خود را ارائه می‌دهند؛ مثل تکان دادن سر و ابراز علاقه یا خستگی. مهارگرها به طرف مقابل اجازه می‌دهند که میزان علاقه یا موافقت را ارزیابی کند. در کل، این دسته از افراد نظراتشان را به خوبی ارائه می‌دهند.
• می‌توانید با استفاده از حرکات مثبت، مانند تکان دادن سر و لبخند زدن، همدلی و همدردی خودتان را نسبت به فرد دیگری نشان بدهید. اگر زمانی که طرف مقابلتان در حال صحبت کردن باشد از این حرکات استفاده کنید، باعث می‌شود تا به آن‌ها تقویت مثبتی بدهید و همچنین این کار شما نشان می‌دهد که به صحبت‌های دیگران علاقه‌مند هستید.

۴- از حالت تدافعی خودداری کنید. بعضی از حرکات خاص بدن، از جمله حالات چهره و ارتباط با دیگران با حالتی دفاعی به هیچ وجه نشان‌دهنده اعتمادبه‌نفس شما نیستند، بلکه بیانگر این هستند که نمی‌توانید خودتان را زیاد کنترل کنید.

• حالات محدود و کوچک صورت که نزدیک به حرکات دست/ بازو هستند، نشانه‌هایی از حالت دفاعی هستند.
• نشانه‌های دیگر حالت دفاعی شامل روی برگرداندن از فرد مقابل و یا قرار دادن بازوهایتان به روی یکدیگر در جلوی شکمتان است.

۵- حواستان به نشانه‌های بی‌علاقگی مخاطبانتان هم باشد. اگر کنفرانسی را ارائه می‌دهید، حتماً دوست دارید تا افراد جذب موضوع شما بشوند. اگر شما فردی هستید که در حال تماشای کنفرانسی هستید، حتماً دوست دارید تا نسبت به موضوع مورد بحث از خودتان علاقه و اشتیاق نشان بدهید. نشانه‌هایی وجود دارند که با کمک آن‌ها می‌توانید بفهمید که افراد نسبت به موضوع شما علاقه‌مند هستند یا خیر.

• پایین بودن سرها و خیره شدن چشم‌ها به جاهایی دیگر نشان‌دهنده این است که افراد علاقه‌ای به کنفرانس شما ندارند.
• پایین و بالا بردن صندلی یا تکان خوردن زیاد نشانه‌ای از عدم علاقه است. صحبت کردن با دیگران، خط‌خطی کردن و یا نوشتن هم جزو نشانه‌های بی‌علاقگی افراد به شمار می‌آیند.

 

منبع: چطورپدیا