لنگیدن پای سگ‌ها و درمان آن
آیا سگ شما هم می‌لنگد؟ سگ‌ها هم مثل ما انسان‌ها می‌توانند آسیب ببینند و یا به بیماری‌های خاصی مبتلا شوند که باعث لنگیدن پاهایشان شود. لنگیدن به این معناست که سگ بر روی یک یا چند تا از پاهای خود به‌طور غیرعادی راه می‌رود. در بعضی از موارد، سگ‌ها می‌توانند وزنشان را روی تمام پاهای خود تقسیم کنند ولی باز هم یکی از پاها شکل خاصی به خود می‌گیرد یا سگ نمی‌تواند با حالت طبیعی راه برود. در بعضی از سگ‌ها می‌توان با یک نگاه متوجه لنگیدن پایشان شد ولی در سگ‌های دیگر باید دقت زیادی کنیم تا متوجه این موضوع شویم. گاهی اوقات هم سگ‌ها پای آسیب‌دیده خود را بالا نگه می‌دارند و سعی می‌کنند بدنشان را به آن تکیه ندهند. حتی ممکن است سگ پای خود را روی زمین هم بکشد. لنگیدن پا هم ممکن است به‌طور موقت برای سگ ایجاد مشکل کند و هم به‌طور دائم؛ مدت زمان بهبودی سگ هم‌بستگی به شرایطش دارد.
لنگیدن پای سگ‌ها مشکل شایعی هست ولی اصلاً طبیعی نیست. لنگیدن نشانه‌ی آسیب یا وجود بیماری است. اگر سگ شما می‌لنگد، باید حتماً کاری برای او انجام دهید. با توجه به‌شدت لنگیدن پای سگ، شما باید به فکر درمان او باشید و اگر شدت آن زیاد است، شما باید سریع دست به کار شوید.
آیا لنگیدن پا موقعیت اورژانسی محسوب می‌شود؟
لنگیدن پا معمولاً موقعیت اورژانسی محسوب نمی‌شود. در بسیاری از موارد، سگی که پایش می‌لنگد را باید به دامپزشک نشان داد ولی برای انجام این کار نیازی به عجله نیست. اگر متوجه شده‌اید که سگتان می‌لنگد، اول از هم موقعیت را بسنجید. آیا سگ شما می‌تواند بایستد یا راه برود؟ در ناحیه پای سگتان خونریزی یا تورم می‌بینید؟ آیا نیاز به استفاده از جعبه کمک‌های اولیه دارد؟ سگ شما چقدر درد دارد؟ آیا نشانه‌هایی از بیماری در سگتان می‌بینید؟
یک سری موقعیت‌های خاصی وجود دارد که شما باید فوراً سگتان را پیش نزدیک‌ترین دامپزشک ببرید. اگر با دامپزشک فاصله زیادی دارید، باید به کلینیک دامپزشکی مراجعه کنید. موقعیت‌های اورژانسی شامل موارد زیر می‌شود:
- سگ شما به‌طور ناگهانی نمی‌تواند بلند شود یا علاقه‌ای به ایستادن نشان نمی‌دهد
- سگ شما درد زیادی دارد (همراه با لرزش، ناله یا نشان دادن نشانه‌هایی از ترس یا پرخاشگری)
- سگ شما خونریزی شدیدی دارد (در مسیر حرکت‌تان به سمت مطب دامپزشک، سعی کنید بر روی جراحت مقداری فشار وارد کنید تا شدت خونریزی کمتر شود)
- تورم زیادی در یک یا چند تا از پاهای سگتان دیده می‌شود
- در پای سگتان شکستگی می‌بینید (استخوان شکسته)
- سگ شما یک یا تعدادی از پاهایش را به‌سختی روی زمین می‌کشد یا حتی به نظر می‌رسد که فلج شده است (ممکن است ستون فقرات سگتان هم آسیب‌دیده باشد که می‌تواند به سرعت پیشرفت کند و اگر فوراً درمان نشود، سگتان تا ابد در همین وضعیت باقی می‌ماند)
- سگ شما تب دارد (دمای بدنش بالای ۳۹,۷ درجه سانتی‌گراد است)
- سگ شما علائم دیگری دارد که نشانه مریضی سخت است؛ مانند بی‌حالی شدید یا استفراغ شدید.
اگر متوجه چیز دیگری شده‌اید که شما را تا حدی نگران کرده است، باید با مطب دامپزشک تماس بگیرید تا با او در این زمینه مشورت کنید و یا میتوانید به‌طور حضوری به مطب او بروید. بهتر است در مورد سلامت سگتان خیلی احتیاط کنید و همیشه مراقب وضعیت سلامت او باشید.
نحوه حرکت دادن پای آسیب‌دیده سگ
هنگام حرکت دادن پای آسیب‌دیده سگ باید خیلی مراقب باشید. ممکن است با حرکت دادن نادرست باعث بدتر شدن وضعیت پاهایش شوید و یا با فشار زیادی که به پایش وارد می‌کنید، بیشتر درد بکشد. سگی که درد می‌کشد، ممکن است برای محافظت از خودش شما را گاز بگیرد؛ حتی اگر قبلاً هیچ‌کس را گاز نگرفته باشد. خیلی با دقت زیاد سگتان را بلند کنید و به داخل ماشین ببرید؛ حتی اگر خودش هم بتواند راه برود باز هم بهتر است شما او را بلند کنید. اگر سگ شما نمی‌تواند حرکت کند، بهترین کار این است که او را روی دوش خودتان بگذارید و به ماشین ببرید (اگر سگتان خیلی کوچک است، بهتر است او را بغل کنید). اگر امکان دارد روی برانکارد، تخته یا پتویی هم بگذارید تا بتوانید به‌راحتی او را به بیرون از خانه ببرید.
با کمک فرد دیگری میتوانید به‌آرامی سگتان را به سمت ماشین ببرید و در مکان مناسبی از ماشین او را قرار دهید. اگر شما نگران حرکت دادن سگتان هستید یا دنبال بهترین روش برای حرکت دادن آن هستید، با مطب دامپزشک تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کند.
اگر سگتان بلنگد، چه کاری میتوانید برای او انجام دهید؟
اگر متوجه شده‌اید که سگتان می‌لنگد، ولی به نظر می‌رسد که شرایط اورژانسی ندارد، میتوانید با انجام چند کار به سگتان کمک کنید. اگر سگتان اجازه می‌دهد، سعی کنید به پای آسیب‌دیده‌اش از نزدیک نگاهی بیندازید. آیا سگ شما نقطه خاصی از پایش را لیس می‌زند؟ به احتمال زیاد همین نقطه از پایش آسیب دیده است. به‌آرامی پایش را با دست لمس کنید و به دنبال نشانه‌ای غیرعادی مثل بریدگی، کبودی، ورم، گرمی، نقاط حساس، لرزش و یا سایر نشانه‌ها بگردید. بین پنجه‌ها و بین انگشتان پای سگتان را نگاه کنید تا ببینید که آیا شیئی خارجی در پایش گیر کرده است یا نه.
وضعیت پارگی ناخن‌های انگشتان پاهایش را هم بررسی کنید. به‌آرامی مفاصلش را با دستتان لمس کنید تا وجود هر گونه حساسیت و سفتی این ناحیه را بفهمید. ممکن است احساس کنید که مفاصل سگتان صدای خاصی می‌دهند که می‌تواند نشانه ورم مفاصل باشد. اگر متوجه بریدگی کوچکی شده‌اید، آن را با صابون ملایم و آب ولرم پاک کنید (از هیدروژن پراکسید یا الکل استفاده نکنید). شما میتوانید از پماد ضدعفونی‌کننده هم استفاده کنید. قبل از استفاده از هر پمادی مطمئن شوید که برایحیوانات خانگی ضرری نداشته باشد؛ زیرا بیشتر سگ‌ها قسمتی که پماد زده‌اید را به سرعت لیس می‌زنند. درمان بریدگی‌های شدید را باید هر چه زودتر به دامپزشک بسپارید. اگر نمی‌توانید عمق بریدگی را تشخیص دهید، باید هرچه زودتر به نزد دامپزشک مراجعه کنید تا از نزدیک سگتان را معاینه کند.
اگر پای سگتان ورم کمی دارد، میتوانید از یخ استفاده کنید؛ یخ را در پارچه‌ای بپیچید و اگر سگتان تحمل آن را دارد به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه روی پایش بگذارید. اگر بعد از ۱۲ تا ۲۴ ساعت ورم پایش کمتر نشد، به دامپزشک مراجعه کنید.
اگر شیئی کوچک در پای سگتان فرو رفته است مثل یک تراشه کوچک یا شیشه خرده، میتوانید با موچین آن را بیرون بیاورید ولی خیلی مراقب باشید. سگ شما به خاطر دردی که دارد، ممکن است شما را گاز بگیرد و شما هم مسلماً نمی‌خواهید که آسیب خاصی ببینید. اگر توانستید آن را بیرون بیاورید، پایش را تمیز کنید؛ زیرا بریدگی کوچکی بر روی پایش به وجود می‌آید. اگر هم نتوانستید آن وسیله را بیرون بیاورید، اینکه احساس خوبی نسبت به درآوردن آن ندارید و سختتان است، حتماً از دامپزشک کمک بگیرید.
در بیشتر مواردی که سگ‌ها دچار لنگیدن پا می‌شوند، هیچ علامت ظاهری در آن‌ها به چشم نمی‌خورد. اگر سگ شما هم نشانه ظاهری ندارد و شدت لنگیدن او هم شدید نیست، سعی کنید او را ساکت نگه‌دارید تا احساس راحتی کند. سگتان را تشویق کنید تا استراحت کند و او را به پیاده‌روی نبرید و نگذارید بدود. اجازه ندهید که سگتان ورزش کند یا اینکه بپرد. به سگتان اجازه ندهید که از پله‌ها بالا/ پایین برود و خودتان او را بالا/ پایین ببرید. در مواردی که شکستگی پای سگتان جزئی است، او را با طناب ببندید تا کارهایش را با نظارت شما انجام دهد. در زمان‌های دیگر هم استراحت سگتان درون یک جعبه بهترین راه است؛ مخصوصاً وقت‌هایی از روز که در خانه نیستید. سگتان را هر دفعه در مورد خاصی محدود کنید. تخت نرمی را برای او در نظر بگیرید که با زمین ارتفاع کمی دارد. اگر پای سگتان ظرف ۲۴ الی ۴۸ ساعت خوب نشد، سگتان را به نزد دامپزشک برید تا به‌طور دقیق معاینه شود.
نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، این است که به سگتان داروهای تاریخ گذشته ندهید. مگر اینکه دقیقاً توسط دامپزشک شما تجویز شده باشد. ایبوپروفن، استامینوفن و ناپروکسن برای سگ‌ها داورهای سمی محسوب می‌شوند. حتی آسپرین هم می‌تواند برای سگ‌ها مضر باشد؛ مخصوصاً اگر بدون تجویز دامپزشک مصرف شوند. علاوه بر این، داروهایی که قبلاً برای سگتان تجویز شده است را در این شرایط به او ندهید. فقط داروهایی را به سگتان بدهید که دامپزشک برای درمان مشکل لنگیدن پا برای او تجویز کرده است. بهتر است قبل از اینکه به سگتان دارویی بدهید، با دامپزشک مشورت کنید.
علت لنگیدن پای سگ‌ها
لنگیدن سگ‌ها یا به سبب آسیب خارجی به پای آن‌ها و یا به دلیل بیماری بوده و در اکثر موارد باعث می‌شود که سگ در حین راه رفتن راحت نباشد و نتواند به‌راحتی پایش را تکان دهد. ممکن است بیشتر سگ‌ها در این شرایط درد هم داشته باشند ولی دسته‌ای دیگر از آن‌ها درد خاصی ندارند. دلایل لنگیدن پای سگ‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- رگ به رگ شدن یا سفت شدن پا
- بریدگی در ناحیه پنجه یا پا
- گیر کردن شیئی در پنجه یا پا
- پارگی یا بریدگی ناخن‌های پا
- گزش حیوانات یا حشرات
- ورم مفاصل
- شکستگی استخوان
- جابجایی، در رفتگی کامل یا جزئی مفصل
- پارگی رباط یا تاندون
- در رفتگی کاسه زانو (که بر روی یکی از زانوها یا هر دو زانو تأثیر می‌گذارد)
- آسیب به رباط صلیبی جلویی پا (که مانند مورد قبل بر روی زانو/ زانوها تأثیر می‌گذارد)
- دیسپلازی مفصل ران (که بر روی ناحیه عقب پاها تأثیر می‌گذارد)
- دیسپلازی آرنج
- بیماری دیسک بین مهره‌ها (جابجایی یا فتق (بیرون‌زدگی) مهره‌ها)
- استئوکندریت دیسکان (که می‌تواند بر روی شانه‌ها تأثیر بگذارد)
- التهاب استخوان (در توله‌سگ‌ها بیشتر به چشم می‌خورد که در بعضی از موارد دردهای آن در طول زمان شدیدتر می‌شود)
- بیماری نخاعی دژنراتیو
- عفونت (داخلی یا خارجی)
- ایمنی به واسطه پلی آرتریت
- بیماری گزش کنه و ساس
- سرطان (در بین سگ‌ها این بیماری کمتر شایع است) که اغلب به تومور استخوان مربوط می‌شود. سرطان ریه هم می‌تواند بر روی قسمت جلویی پاها تأثیر بدی بگذارد
- ناهنجاری ارثی
- سایر اختلالات مربوط به ماهیچه، عصب یا سیستم ایمنی
در بعضی از موارد، علت دقیق لنگیدن پای سگ‌ها را نمی‌توان تشخیص داد. دامپزشک در مورد گزینه‌هایی که برای تشخیص وضعیت سگتان پیش رویتان دارید و همچنین در مورد نحوه درمان او با شما صحبت خواهد کرد.
مراقبت‌های دامپزشکی برای لنگیدن پای سگ‌ها
وقتی به خاطر لنگیدن پای سگتان او را نزد دامپزشک می‌برید، کارکنان آنجا از شما چند تا سؤال درباره سگتان می‌پرسند؛ مثلاً می‌پرسند که چه مدت است که سگتان می‌لنگد. اینکه آیا شما از نزدیک شاهد آسیب به پای سگتان بوده‌اید یا خیر. کارکنان آزمایشگاه سؤالاتی در مورد سابقه پزشکی سگتان هم از شما می‌پرسند. سعی کنید اطلاعات زیادی در مورد لنگیدن پای سگ و سابقه پزشکی آن داشته باشید. اگر لنگیدن پای سگتان دوره‌ای است و فقط گاهی وقت‌ها می‌لنگد یا موضوع غیرعادی دیگری هم در مورد راه رفتن آن وجود دارد، میتوانید از قبل از سگتان فیلم بگیرید تا به دامپزشک نشان دهید.
در مرحله بعدی، دامپزشک سگتان را معاینه می‌کند. او کل بدن سگ را بررسی می‌کند تا علت احتمالی لنگیدن و سایر مسائل مربوط به سلامتی او را بفهمد. رادیوگرافی (اشعه ایکس) هم برای بررسی دقیق‌تر شکستگی و سایر مشکلات پا انجام می‌شود. در بعضی از موارد برای بهتر گرفتن عکس از پا، تزریق داروی مسکن به منظور بی‌حسی لازم است.
ممکن است دامپزشک به کارکنان آزمایشگاه بگوید که عملکرد عضله پا را بسنجند و تعداد سلول‌های خونی را هم به‌طور دقیق بشمارند. کارکنان آزمایشگاه از چند جهت نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند؛ اول اینکه ممکن است تست آزمایشگاهی هیچ علت خاصی را برای لنگیدن پای سگ نشان ندهد یا اینکه تست آزمایشگاهی مشکلاتی را در بدن سگ نشان دهد که به لنگیدن پا مربوط نشود. ولی در استفاده از داروی مسکن یا بعضی از داروها محدودیت خاصی را ایجاد کند. بعضی از صاحبان سگ‌ها فکر می‌کنند که انجام تست‌های آزمایشگاهی ضروری نیستند و گران هم هستند. به هر حال، تست‌های آزمایشگاهی ابزاری بسیار مهم محسوب می‌شوند که ارزش زیادی دارند و خرج کردن پول برای انجام این تست‌ها هم واقعاً می‌ارزد. البته شما این حق را دارید که اجازه انجام تست آزمایشگاهی برای سگتان را به کارکنان آزمایشگاه ندهید ولی این کار باعث محدود کردن توانایی دامپزشک در تشخیص درست و تأخیر در درمان سگ شده و یا اینکه درمان آن را با خطراتی مواجه می‌سازد.
درمان لنگیدن پای سگ بستگی به علت آن دارد. در بعضی از انواع لنگیدن، پای سگ‌ها خودبه‌خود خوب می‌شوند. در بسیاری از موارد، اولین قدم برای درمان لنگیدن پا شامل استراحت و استفاده از دارو است، مخصوصاً اگر دامپزشک شما به وجود مشکلاتی مثل رگ به رگ شدن/ کشیدگی عضلات، ورم مفاصل یا مشکلات کوچک‌تر مشکوک است. بعضی از انواع خاص آسیب‌ها و بیماری‌ها به درمان‌های پیشرفته‌تری مثل جراحی نیاز دارند؛ مثل بعضی از شکستگی‌ها، آسیب‌های مهمی که در اثر شکنجه دادن حیوان به وجود می‌آیند و غیره.
اگر سگ شما آسیب جدی دیده است، اختلال خاصی در راه رفتن دارد و یا اینکه سگ شما لنگیدن غیرعادی دارد که نمی‌توان به خوبی علت آن را تشخیص داد و آن را درمان کرد، ممکن است دامپزشک به شما بگوید که سگ شما نیاز به تشخیص پیشرفته‌تری دارد و باید به نزد متخصص دامپزشکی مراجعه کنید.
منبع: چطورپدیا