بازار هدف کسب و کار چیست؟
عقل سلیم نیز به روشنی شهادت می‌دهد که نمی‌توان (و نباید) محصول خود را به همه‌ی مردم جهان فروخت. با این کار، پول و منابع بسیاری به سرعت هدر می‌رود.
اما چگونه می‌توان فهمید مخاطب هدف ما چه کسانی هستند؟ چه کسانی یا چه چیزهایی باید باشد؟ از کجا بدانیم؟ در ادامه، پنج توصیه برای پی بردن به این موضوع ارائه شده است.
۱- به دنبال راضی نگاه داشتن همه نباشید
راهبرد یعنی تمرکز. مثلاً فرض کنید قصد راه‌اندازی یک رستوران را دارید. کدام یک از سه گزینه‌ی زیر آسان‌تر است؟
- راضی نگاه داشتن مشتریان ۴۰ تا ۷۵ ساله‌ی پولداری که بیشتر از قیمت غذا، به سالم بودن آن فکر می‌کنند و از غذای گیاهی استقبال کرده و فضای آرام را می‌پسندند.
- راضی نگاه داشتن مشتریان ۱۵ تا ۳۰ ساله‌ای که بودجه‌ی محدودی دارند و به دنبال مکان‌های پرسروصدا ولی قیمت‌های پایین و غذاهای فست‌فودی هستند.
- راضی نگاه داشتن همه.
واقعاً امیدوارم یکی از دو مورد اول را انتخاب کنید و به سراغ گزینه‌ی سوم نروید. چکیده‌ی بازاریابی هدف همین است؛ تقسیم‌بندی کرده و پیروز شوید. گروه‌های مختلف افراد، نقطه نظرات و سلایق مختلفی دارند. در بیشتر موارد، تلاش در جهت راضی نگاه داشتن همه، به نارضایتی همه می‌انجامد.
۲- تقسیم‌بندی بازار را یاد بگیرید
منظور از تقسیم‌بندی، چیزی شبیه به برش‌های کیک یا پرتقال است، با این تفاوت که در اینجا تقسیم‌بندی در کل بازار انجام می‌شود.
در مثالی که در نکته‌ی اول با بیان «تقسیم‌بندی کرده و پیروز شوید» ذکر کردیم، بازه‌ی مشخص سنی، ثروت و سلیقه‌ی مردم در انتخاب فضا، تقسیم‌بندی آن بازار خاص را تعیین می‌نماید. جمعیت‌شناسی بر اساس معیارهای قدیمی نظیر سن، جنسیت و غیره انجام می‌شود.
حتماً تقسیم‌بندی‌های بازاری که در مقاله‌ها، مصاحبه‌ها و مباحث کسب‌وکار به‌طور مکرر مطرح می‌شوند را دیده‌اید. افراد غالباً به سراغ گروه‌های سنی، جنسیتی، درآمدی و غیره می‌روند. تقسیم‌بندی کرده و پیروز شوید، مفهومی ساده است. با تقسیم‌بندی بازار می‌توانید این مفهوم ساده را در کسب‌وکار خود جامه‌ی عمل بپوشانید.
فرض کنیم به نظر شما، بازار هدفی که دارید، سنین ۴۰ تا ۷۵ سال پولدار و علاقمند به غذای سالم را شامل می‌شود. چطور می‌توانید فرض خود را مبنی بر این که این جمعیت، مشتریان هدف ایده‌آل شما خواهند بود، اعتبارسنجی نمایید؟ تحقیق بازار در این مرحله وارد عمل می‌شود. صحبت با مشتریان و مشتریان احتمالی یکی از بهترین روش‌های انجام این نوع تحقیق است؛ اما رویکردهای بسیاری برای آن وجود دارد.
۳- به‌شکلی خلاقانه از تقسیم‌بندی استفاده کنید
راهبرد بازار هدف خود را به تقسیم‌بندی بازار بر اساس سن، جنسیت و سطح اقتصادی محدود نکنید.
مثلاً شرکت اَپل برای فروش رایانه‌ی خود، بازار را به گروه‌های کاربری زیر تقسیم کرد:
- خانه
- مدرسه
- کسب‌وکار کوچک
- کسب‌وکار بزرگ
- دولت
همچنین برای یک مرکز خرید می‌توان بازار را به تقسیم‌بندی بازاری به‌اصطلاح روان‌شناختی تقسیم کرد. در این تقسیم‌بندی، گروه‌های کاربری زیر در نظر گرفته شده بودند.
- کودکان و خانواده‌هایی مرفه و ثروتمند از حومه‌های شهر
- مدیران اجرایی و متخصصین تحصیل‌کرده و سیار با خانواده‌ای نوجوان. تولیدکنندگان بزرگ و مسافران بین‌المللی
- کارمندان دفتری جوان با درآمد متوسط به بالای ساکن حومه‌ی شهر بودند.
- پولدارهایی که از استرس زندگی شهری گریخته و یک زندگی روستایی تجملاتی را آغاز کردند
برخی کسب‌وکارها نیز وجود دارد که مشتریان کسب‌وکار خود را به انواع فرایند تصمیم‌گیری تقسیم‌بندی نمود:
- تصمیم‌گیری توسط انجمن
- تصمیم‌گیری توسط مدیر عملیاتی
- تصمیم‌گیری توسط مالک
هر کدام از این تقسیم‌بندی‌های خلاقانه می‌توانند به شما کمک کنند تا یک بازار هدف تعیین نمایید و همچنین می‌توانند نقطه‌ی شروعی برای ترسیم شخصیت کاربر یا خریدارو ابزار کاربردی دیگری برای درک مخاطبین هدف و توسعه‌ی پیام‌های بازاریابی مناسب‌تر باشند.
۴- هویت منحصربه‌فرد خود را نیز در نظر داشته باشید
کسب‌وکار شما احتمالاً انعکاس‌دهنده‌ی هویت شما و کاری که دوست دارید انجام دهید و همچنین کاری که بهتر از هر چیز انجام می‌دهید، نیز است. تبلیغ برای افرادی که خود شما دوست دارید به عنوان بازار هدف داشته باشید، یک مزیت به شمار می‌رود. اگر بیشتر دوست دارید که یک کسب‌وکار کوچک داشته باشید، و نه یک شرکت غول‌آسا و بزرگ، پس بهتر است که کسب‌وکار کوچک را به عنوان بازار هدف تعیین کنید.
بنابراین کسی که غذای خوبی را دوست دارد که با سلیقه آماده و سرو شود، احتمالاً یک بازار هدف پولدار را به خانواده‌های جوانی که به قیمت اهمیت می‌دهند، ترجیح می‌دهد.
۵- بازار هدف را زودتر تعریف کنید و در صورت نیاز اصلاح نمایید
در سریع‌ترین زمان ممکن، بازار هدف را تعیین نموده و در ادامه‌ی مسیر به بازبینی و به‌روزرسانی آن بپردازید. نباید فکر کنید بازار هدف شما، پایه‌ای محکم و پابرجا دارد. هر چه شناخت بیشتری از مشتریان خود کسب می‌کنید، احتمالاً تعریفی که از بازار هدف دارید نیز تغییر می‌کند.
بازار هدف مناسب، احتمال موفقیت شما را افزایش می‌دهد؛ زیرا با گروهی که تعریفی شفاف و روشن دارد، بهتر ارتباط برقرار خواهید کرد و این ارتباط بهتر به معنای پایین رفتن مخارج و حصول نتایج بهتر است. اگر دلیل شما برای یادگیری روش تعریف بازار هدف، نوشتن یک برنامه‌ی کسب‌وکار است؛ یا اگر به دنبال روش‌هایی برای ارتقاء پیام‌ها و راهبردهای بازاریابی و تبلیغات هستید، این منابع را درباره‌ی بازاریابی هدف و انجام تحقیق بازار مطالعه نمایید.
منبع: چطورپدیا
