حقایق جالب درباره سلطان جنگل شیر

نام علمی: پانترا لئو (Panthera leo)

شیر از نظر اندازه، دومین گربه‌سان در دنیا است که در چمنزارها، بوته‌زارها، و جنگل‌های باز جنوب صحرای آفریقا زندگی می‌کند. شیر اندکی از ببر که به هم نزدیک هستند و ساختار بدنی بسیار مشابهی دارند، کوچک‌تر است.

برخلاف سایر گربه‌سانان، شیرها حیوانات بسیار اجتماعی هستند. آن‌ها در گروه‌هایی تقریباً ۳۰تایی که گله نامیده می‌شوند، زندگی می‌کنند. گله شامل سه نر، دوازده ماده خویشاوند و بچه‌های آن‌ها است. اندازه گله بر اساس میزان در دسترس بودن غذا و آب تعیین می‌شود. اگر منابع غذایی محدود باشد، گله کوچک‌تر می‌شود.

اعضای گله با صدای غرش یکدیگر را متوجه هم می‌سازند. هم نرها و هم ماده‌ها صدای غرش بسیار قوی دارند که تا ۸ کیلومتر دورتر هم شنیده می‌شود.

نرها و ماده‌ها نقش‌های متفاوتی در گله دارند. شیرهای نر وقت خود را صرف حفاظت از قلمرو و توله‌های گله می‌کنند. آن‌ها از مرزهای قلمرو خود، که می‌تواند تا ۲۶۰ کیلومتر مربع هم باشد، با صدای غرش، علامت‌گذاری با ادرار و فراری دادن مزاحمان، حفظ می‌کنند. یال‌های ضخیم آن‌ها، یک ویژگی منحصربه‌فرد برای شیرهای نر است و از گردن آن‌ها هنگام مبارزه با رقبا، محافظت می‌کند.

شیرهای ماده اصلی‌ترین شکارچیان گروه هستند. آن‌ها کوچک‌تر و چابک‌تر از نرها هستند. اما از آنجا که شکار معمولاً سریع‌تر از آن‌ها است، شیرها از کار گروهی برای گیر انداختن شکار استفاده می‌کنند. در حال دنبال کردن شکار، آن‌ها یک نیم‌دایره تشکیل می‌دهند، که ماده‌های کوچک‌تر و ضعیف‌تر تلاش می‌کنند شکار را به سمت مرکز آن نیم‌دایره بکشند. سپس ماده‌های قوی‌تر حیوان را به زمین می‌کوبند و آن را می‌کشند.

شیرها معمولاً در شب شکار می‌کنند. شکار آن‌ها شامل گاومیش‌ها، بوفالوها، گورخرها، فیل‌های جوان، کرگدن‌ها، اسب‌های آبی، گرازهای وحشی، کروکدیل‌ها و زرافه‌ها است. اما گاهی اوقات شکار کوچک‌تری مثل موش، پرنده، خرگوش، مارمولک و لاک‌پشت‌ها را هم می‌خورند. آن‌ها به سراغ گوشت‌های فاسد شده و همچنین باقیمانده شکار سایر گوشت‌خواران مانند کفتارها، سگ‌های وحشی، یوزپلنگ‌ها و پلنگ‌ها نمی‌روند.

پس از یک شکار موفقیت‌آمیز، تمام شیرهای گله در غذا خوردن شریک می‌شوند. اما یک ترتیب خوردن وجود دارد که ابتدا نرهای بالغ، سپس ماده‌ها، و در نهایت، توله‌ها از شکار می‌خورند.

شیرها یک دستگاه گوارش سریع دارند که به آن‌ها اجازه می‌دهد با حرص و ولع و با سرعت بخورند و پس از مدت کوتاهی به دنبال شکار بعدی بروند. اگر آب در دسترس باشد، آن‌ها هر روز آب می‌خورند. اما آن‌ها می‌توانند ۴ تا ۵ روز بدون خوردن آب و فقط با استفاده از رطوبت محتویات معده، بی‌آبی را تحمل کنند.

شیرها تنبل‌ترین گربه‌سانان بزرگ هستند و روزانه ۱۶ تا ۲۰ ساعت می‌خوابند یا استراحت می‌کنند. آن‌ها می‌توانند به پشت در حالی که پاهایشان به سمت بالا است یا بر روی یک درخت چرت بزنند. در حالی که در حال استراحت هستند، آن‌ها نسبت به یکدیگر بسیار مهربان بوده، سر یکدیگر را نوازش و تیمار کرده و خرخر می‌کنند.

ماده‌ها در هر بار زایمان ۲ تا ۳ توله به دنیا می‌آورند. معمولاً دو ماده هم‌زمان زایمان می‌کنند. سپس توله‌ها با هم بزرگ می‌شوند، گاهی اوقات پرستاری از توله‌ها به‌صورت مشترک انجام می‌شود.

نرخ مرگ‌ومیر توله‌ها ۶۰ تا ۷۰ درصد است، زیرا آن‌ها نسبت به شکارچیانی مانند کفتارها، پلنگ‌ها و شغال‌های سیاه‌پشتی، آسیب‌پذیر هستند. آن‌ها گاهی اوقات توسط حیوانات بزرگی مانند بوفالوها لگدمال و زیر پا له می‌شوند. علاوه بر این، زمانی که یک گروه دیگر از شیرهای نر گله‌ای را در اختیار می‌گیرند، تمام توله‌ها را می‌کشند تا بتوانند خود از ماده‌های گله توله داشته باشند.

توله‌های ماده تا آخر عمر با گله باقی می‌مانند. در حدود دو سالگی، آن‌ها شکارچیان توانایی می‌شوند. اما مردان جوان در آن سن مجبورند گله را ترک کنند. آن‌ها گروه‌های مجردی را تشکیل می‌دهند و گله‌های مهاجر را دنبال می‌کنند تا زمانی که، به‌قدر کافی قدرت داشته باشند تا شیرهای نر سایر گله‌ها را به چالش بکشند. به‌طور کلی، نرهای گله در حدود سه سال قدرت را در دست دارند و پس از آن معمولاً یک گروه مجرد از نرها، قدرت را به دست خواهد گرفت.

وضعیت حفاظت

شیرهای آفریقایی توسط لیست قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط‌زیست آسیب‌پذیر در نظر گرفته شده‌اند. از دست دادن و کاهش زیستگاه یک تهدید برای آن‌ها به‌حساب می‌آید. آن‌ها همچنین توسط انسان‌ها، به‌عنوان شکار، برای خواص دارویی و یا توسط دامداران برای حفاظت از دام‌هایشان کشته می‌شوند. علاوه بر این، آن‌ها به بیماری‌هایی از قبیل هاری و بابزیوز نیز حساس هستند. هاری توسط سگ‌ها و کفتارها به شیرها گسترش می‌یابد. بابزیوز در دوران خشک‌سالی، زمانی که شکار دچار سوءتغذیه است، اتفاق می‌افتد. کنه‌ها بعد از اینکه شیرها حیوان بیمار را می‌کشند، به شیرها منتقل می‌شوند. ترکیبی از بیماری هاری و بابزیوز باعث تلفات گسترده‌ای در جمعیت شیر می‌شود.

کاری که شما برای کمک به آن‌ها می‌توانید انجام دهید

شما می‌توانید با نوشتن نامه‌ای به شیرها که به رهبران آفریقایی داده می‌شود، به نجات شیرها کمک کنید. چرا شیرها برای شما مهم هستند و اگر دوست دارید، نقاشی هم به نامه‌تان اضافه کنید. شما همچنین می‌توانید به مؤسسات خیریه مانند موسسه گربه‌های بزرگ وابسته به شبکه نشنال جئوگرافیک، پروژه لئوناردو مربوط به پلنگ‌سانان یا بنیاد حیات‌وحش آفریقا کمک مالی کنید.

توزیع شیرها

شیرها در چمنزارها، بوته‌زارها و جنگل‌های باز جنوب صحرای آفریقا زندگی می‌کنند. جمعیت کوچکی از شیرها هم در جنگل «گیر» (Gir) در گجرات هند زندگی می‌کنند.

 

منبع: چطورپدیا

همه چیز درباره شیببر، ترکیبی از شیر و ببر

طبقه‌بندی شیببر و تکامل آن

شیببر بزرگ‌ترین گربه‌سان در دنیا است که تا ۳٫۶ متر، زمانی که روی پاهای عقب خود می‌ایستد، رشد می‌کند. شیببر حاصل جفت‌گیری شیر نر با ببر ماده است و بسیار بیشتر از اندازه هر دو والد خود، رشد می‌کند. شیببر هر چند که ویژگی‌های مشابهی با هر دو والد خود دارد، اما بیشتر شبیه شیر است تا ببر. با توجه به این واقعیت که شیرها و ببرها در مناطق مختلفی از جهان زندگی می‌کنند، تولد شیببر یا ببشیر به‌طور طبیعی در حیات‌وحش بسیار نادر است. امروزه، تعداد انگشت‌شماری از شیببرها در باغ‌وحش‌های سرتاسر دنیا وجود دارد که نتیجه مداخله تصادفی یا تعمدی انسان هستند.

آناتومی و ظاهر شیببر

شیببر یک حیوان بزرگ با بدنی عضلانی و سری بزرگ است. شیببرها خزهایی شنی رنگ یا به زنگ زرد تیره دارند که نوارهای ضعیفی به ارث رسیده از مادرشان، آن‌ها را پوشانده است. اگرچه تغییرات دیگری هم در رنگ خز دیده شده است، از جمله سفید هنگامی‌که مادر آن‌ها یک ببر سفید است، اما شیببر به‌طور کلی ظاهری شبیه شیر شامل یال‌های شیر نر دارد. هر چند که یال شیببر به بزرگی و شگفت‌انگیزی یال یک شیر بالغ نیست، اما ممکن است یال در بعضی شیببرها رشد کند، اما در برخی دیگر اصلاً رشدی نداشته باشد. شیببر دارای نوارهایی بیشتر در اطراف ناحیه عقبش است و ممکن است خال‌هایی در اطراف چانه‌های خود نیز داشته باشد که به ارث رسیده از خال‌های پشت گوش تا چانه ببر ماده هستند.

توزیع و زیستگاه شیببر

از لحاظ تاریخی، هر چند که نادر است، اما امکان‌پذیر است که یک شیر نر با یک ببر ماده در حیات‌وحش فرزند شیببری داشته باشند. به این دلیل که شیرهای آسیایی در ناحیه وسیعی از آسیا پرسه می‌زنند، به این معنی که آن‌ها می‌توانند به آسانی به قلمرو ببرها وارد شوند. با این حال، امروزه، ببرها تنها در جنگل‌های متراکم آسیا یافت می‌شوند، زیستگاه طبیعی که هر روز کوچک‌تر و کوچک‌تر می‌شود. از طرف دیگر، به‌جز تعداد کمی شیر آسیایی که در جنگل‌های دور افتاده هند دیده شده‌اند، تعدادی شیر هم در چمنزارهای آفریقا وجود دارد، جایی که هیچ ببری وجود ندارد. متأسفانه، هر چند که زیستگاه طبیعی شیببر احتمالاً باید مشابه با زیستگاه ببر باشد، تنها شیببرهای شناخته شده در جهان، در قفس هستند.

رفتار و شیوه زندگی شیببر

به‌رغم اندازه غول‌پیکر شیببرها و این واقعیت که والدین آن‌ها دو تا از وحشی‌ترین شکارچی‌ها در دنیا هستند، شیببر طبیعت نسبتاً ملایم و آرامی دارد، به‌خصوص زمانی که در تعامل با یک مربی باشد. به هر حال گزارش شده است که آن‌ها با شیرها یا ببرها گاهاً اشتباه گرفته می‌شوند. شگفت‌انگیزترین ویژگی آن‌ها این است که آن‌ها آب را دوست دارند. در حیات‌وحش، غیرمعمول نیست که ببرها برای گرفتن شکار و یا برای خنک شدن در گرما به آب بزنند و به همین دلیل آن‌ها شناگران خوبی هستند، چیزی که به نظر می‌رسد شیببر به ارث برده است؛ اما شیرها آب را دوست ندارند و بنابراین اغلب گزارش می‌شود که زمان می‌برد تا شیببرها به شیوه زندگی آب دوستی تغییر رویه دهند. یکی دیگر از چیزهای عجیب این واقعیت است که شیببر هم صدای شیر و هم صدای ببر را می‌تواند ایجاد کند، با این حال، صدای آن بیشتر شبیه به صدای شیر است.

چرخه زندگی و تولید مثل شیببر

اکثر شیببرها از طریق معرفی تصادفی شیرها و ببرها در یک قفس ایجاد شده‌اند، اگرچه ممکن است یک سال طول بکشد تا آن‌ها با هم جفت‌گیری کنند. پس از جفت‌گیری شیر نر با ببر ماده، ببر پس از یک دوره حاملگی حدوداً ۱۰۰ روزه، ۲ تا ۴ توله شیببر به دنیا می‌آورد. درست مانند سایر نوزادان گربه‌سانان است، توله‌های شیببر کور و بسیار آسیب‌پذیر هستند و در ۶ ماه اول زندگی به‌شدت به مادر خود وابسته هستند. مثل توله‌های شیر، شیببرهای جوان خال‌های سیاهی روی خزهای خود دارند که به پوشش (استتار) آن‌ها در شرایط خطر کمک می‌کند. با این حال، مانند برخی از شیرهای بالغ، این لکه‌ها اغلب در شیببرها باقی می‌مانند و در قسمت زیر واضح‌تر هستند. بسیاری از توله‌های شیببر متأسفانه با نقص مادرزادی متولد شده و اغلب بیش از یک هفته زنده نمی‌مانند.

رژیم غذایی و شکار شیببر

شیببر مانند دیگر گربه‌سانان جهان، یک حیوان گوشت‌خوار است، یعنی شکار می‌کند و دیگر حیوانات را برای تغذیه خودش می‌کشد. هر چند که رژیم غذایی شیببر در حیات‌وحش فقط یک حدس است، اما تصور می‌شود که بیشتر شبیه ببر باشد و گیاه‌خواران بزرگی مثل گوزن، گراز (به علت اندازه بزرگ آن‌ها) و احتمالاً فیل‌های آسیایی کوچک و آسیب‌پذیر را شکار کند. آن‌ها در قفس به‌طور متوسط روزانه ۹ کیلوگرم گوشت می‌خورند، اما تصور می‌شود که یک شیببر به‌راحتی می‌توان در هر وعده غذایی ۵۰ کیلوگرم غذا را حریصانه بخورد. شیببر دارای یک فک فوق‌العاده قوی با دندان‌هایی تیز است که برای پاره کردن و جویدن گوشت ایده‌آل هستند. شیببرها همچنین بدنی بسیار عضلانی و پنجه‌هایی بسیار تیز دارند که به آن‌ها در گرفتن و خوردن شکار کمک می‌کند.

شکارچیان و تهدیدات شیببر

اگر آن‌ها در حیات‌وحش باشند، قوی‌ترین شکارچی در محیطشان خواهند بود و بنابراین هیچ شکارچی طبیعی، به‌استثناء انسان، نخواهند داشت. شبیه شیرها و ببرها، شیببرها ممکن است به دلیل خزهایشان یا به دلیل احساس غلبه و پیروزی توسط انسان شکار شوند. همچنین زیستگاه‌های آن‌ها به‌شدت در حال کاهش است. در قفس، بسیاری از توله‌ها با نقص مادرزادی ناشی از تقابل دو گونه مختلف جانوری، متولد می‌شوند و سپس می‌میرند. مشکل دیگری که باید در نظر گرفته شود، ماهیت غیرطبیعی پرورش و نگهداری شیببرها در سرتاسر جهان است. بسیار بعید است که شیببرها در حیات‌وحش به دنیا آیند، آن‌ها صرفاً به دلیل کسب درآمد در باغ‌وحش‌ها متولد و پرورش داده می‌شوند.

اطلاعات و ویژگی‌های جالب شیببر

گرچه مانند بسیاری دیگر از حیوانات ترکیبی، شیببرها بیشتر عقیم هستند، اما دیده شده که یک شیببر ماده قادر به تولیدمثل بوده است، اما شیببر نر قادر به تولیدمثل هرگز ثبت نشده است. شیببر ماده با یک شیر نر و یا یک ببر نر قادر به جفت‌گیری و سپس به دنیا آوردن توله‌های ترکیبی با توجه به گونه پدر است. یکی از مشهورترین شیببرها، یک موجود هالیوودی به نام هرکول است که فرزند یک شیر نر و یک ببر ماده در موسسه فلوریدا است. در سن سه سالگی قد ایستاده او ۳ متر و وزنش نیم تن بود. یکی از دلایل این‌که چرا شیببرها به‌ندرت در حیات‌وحش تولید می‌شوند این است که اگر یک شیر نر و یک ببر ماده با یکدیگر روبرو شوند، احتمال بیشتر این است که برای دفاع از قلمرو خود با هم مبارزه کنند، یا کلاً به‌منظور جلوگیری از آسیب دیدن از روبرو شدن با یکدیگر اجتناب کنند.

رابطه شیببر با انسان‌ها

شیببر از اوایل قرن نوزدهم میلادی توسط انسان به دنیا آورده شده است، زمانی که یک توله شیببر در ۱۸۲۴ در آسیا متولد شد. بیشتر از ۱۰۰ سال بعد یک مورد زایمان دیگر در باغ‌وحشی در آفریقای جنوبی درست قبل از جنگ جهانی دوم ثبت شد. با وجود اینکه شیببرها به‌اعتدال شناخته شده‌اند، اما مخالفت‌های بسیار زیادی در مورد ترکیب دو گونه مختلف جانوری وجود دارد، به‌ویژه، زمانی که بسیار بعید است که بدون مداخله انسان چنین اتفاقی بیفتد. امروزه، تعدادی شیببر در باغ‌وحش‌ها و مؤسسات جانوری در سرتاسر جهان وجود دارد که به‌طور معمول به‌صورت تصادفی به دنیا آمده‌اند و به‌عنوان یک جاذبه پول‌ساز نگهداری می‌شوند.

وضعیت حفاظت شیببر

از آنجا که هیچ نام علمی برای شیببر نداریم و شیببر ترکیب دو گونه متفاوت جانوری به‌صورت مصنوعی است و در حیات‌وحش دیده نشده است، این حیوان دارای وضعیت حفاظت نیست. شیببر تنها در تعداد محدودی از قفس‌ها در این سیاره یافت می‌شود، بسیاری از آن‌ها زنده باقی می‌مانند چون در حیات‌وحش نیستند و از این رو حفاظت برای شیببرها معنی ندارد. امروزه، ببشیرها، حیوانی حاصل شده از ببر نر و شیر ماده، بسیار کمتر از شیببرها یافت می‌شوند، اما در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، آن‌ها بیشتر از شیببرها وجود داشتند. پرورش شیببرها در حال حاضر در تعدادی از کشورهای جهان ممنوع است.

حقایقی در مورد شیببر

• سلسله: جانوران
• شاخه: مهره‌داران
• رده: پستانداران
• راسته: گوشت‌خوارسانان
• خانواده (تیره): گربه‌سانان
• سرده: پلنگ‌مانندان
• نام علمی: پانترا لئو+ پانترا تایگر
• نام متداول: شیببر
• گروه: پستانداران
• تعداد گونه: ۱
• محل: باغ‌وحش
• زیستگاه: در حیات‌وحش وجود ندارد
• رنگ: قهوه‌ای مایل به زرد، سیاه، قهوه‌ای، نارنجی
• نوع پوست: خزدار
• وزن: ۴۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم
• بیشترین سرعت: ۸۰ کیلومتر در ساعت
• رژیم غذایی: گوشت‌خوار
• شکار: گوزن، گراز، گاو
• شکارچی: انسان
• شیوه زندگی: روزگرد/شبگرد
• رفتار گروهی: منزوی
• طول عمر: ۱۸ تا ۲۲ سال
• سن بلوغ جنسی: ۳ تا ۴ سال
• دوره بارداری: ۱۰۰ روز
• نام فرزند: توله
• سن از شیر گرفتن: ۶ ماهگی
• وضعیت حفاظت: لیست نشده
• اندازه جمعیت تخمینی: ناشناخته
• بزرگ‌ترین تهدید: پرورش تجاری
• ویژگی‌های بارز: اندازه بزرگ
• واقعیت جالب: فرزند یک شیر و یک ببر است

 

منبع: چطورپدیا

حقایقی جالب و کامل درباره یوزپلنگ‌ها

این مطلب نگاه جامعی به زندگی جالب سریع‌ترین حیوان روی زمین است. در این مطلب خواهیم فهمید که یوزپلنگ‌ها چگونه به این سرعت می‌دوند، چگونه آن‌ها را در حیات‌وحش بشناسیم و همچنین:

• چه شکاری را ترجیح می‌دهند و از چه روش‌هایی برای شکار استفاده می‌کنند،
• از کدام روش‌های ویژه استتار برای پنهان شدن در محیط خود استفاده می‌کنند،
• چگونه تولیدمثل می‌کنند.

علاوه بر این‌که شما می‌توانید بفهمید که چگونه یوزپلنگ‌ها به این سرعت می‌دوند، همچنین می‌توانید بفهمید:

• چرا شیرهای دشت سرنگتی حدود ۷۰ درصد از توله یوزپلنگ‌ها را می‌کشند و تنها ۵ درصد آن‌ها زنده می‌مانند،
• صدای یوزپلنگ‌ها چگونه است،
• وضعیت حفاظت فعلی و برخی حقایق عجیب‌تر.

توصیف یوزپلنگ – چگونه این حیوان آفریقایی زیبا را تشخیص دهیم؟

سر، بدن، پاها و دوسوم ابتدایی دم یوزپلنگ با خال‌های سیاه پوشیده شده است. فاصله پشت گردن تا شانه‌ها در یوزپلنگ کم (کوتاه) است.

سر یوزپلنگ کوچک و گرد است، چشم‌هایش درشت هستند و یک نوار سیاه بارز مثل جریان اشک از گوشه داخلی هر چشم به گوشه لب کشیده شده است.

گوش‌هایش کوچک و گرد هستند. پاهای یوزپلنگ بلند هستند و پنجه‌هایش همیشه باز و در معرض دیده شدن هستند (برخلاف سایر گربه‌سانان).

یوزپلنگ‌ها در فاصله کوتاهی با یک شتاب انفجاری می‌توانند به‌ سرعت ۹۰ کیلومتر در ساعت برسند.

هنگامی‌که به یک یوزپلنگ کمین کرده برای شکار در یک دشت آفریقایی نگاه می‌کنید، متوجه خواهید شد که بدن این حیوان آفریقایی برای سرعت ساخته شده است.

بدن بلند و باریک این حیوان دارای یک اسکلت کوچک و سبک است.

شاه یوزپلنگ‌ها یک نوع ژنتیکی هستند که به‌جای خال‌های سیاه، نوارهای راه‌راه دارند.

در ادامه می‌خواهیم به روش‌های شکار خاص یوزپلنگ‌ها نگاهی بیندازیم، اما ابتدا به زیستگاه آن‌ها نگاه می‌کنیم.

یوزپلنگ‌ها چه زیستگاهی را ترجیح می‌دهند؟

یوزپلنگ‌ها چمنزارهای باز و جنگل‌های ساوانا را به‌عنوان زیستگاه مورد علاقه خود ترجیح می‌دهند.

آن‌ها معمولاً از جنگل‌هایی با پوشش بوته‌ای ضخیم به‌عنوان زیستگاه دوری می‌کنند. یوزپلنگ‌ها می‌توانند مستقل از آب زندگی کنند.

یوزپلنگ‌ها چگونه با محیط خود سازگار می‌شوند؟

این حیوانات آفریقایی به سبک خاصی از شکار کردن بسیار مسلط هستند. یوزپلنگ‌ها از مکان‌های مرتفع مانند خاک‌ریزهای موریانه‌ای یا درخت‌ها به‌عنوان نقاط بهتر برای زیر نظر گرفتن شکار، استفاده می‌کنند.

یوزپلنگ‌ها از خال‌هایشان به‌عنوان یک پوشش (استتار) رنگی در هم استفاده می‌کنند. اگر پوشش امکان‌پذیر باشد، هنگام کمین کردن از آن استفاده می‌کنند. آن‌ها معمولاً حواس‌پرت‌ترین حیوان در اطراف و کنار گروه را به‌عنوان شکار انتخاب می‌کنند.

یوزپلنگ‌ها چگونه بچه به دنیا می‌آورند؟

نرها، با استفاده از بوی ادرار در گرما ماده‌ها را دنبال می‌کنند. اولین نزدیک شدن‌های آن‌ها به طرز سختی سرکوب می‌شود. در این دوران، نرها به‌شدت نشانه‌گذاری می‌کنند و در میان خود برای به دست آوردن حق جفت‌گیری، مبارزه می‌کنند.

آن‌ها همچنین تپه‌های کوچک با خاک سست را می‌خراشند و در بالای آن‌ها ادرار یا مدفوع می‌ریزند.

پس از یک تا دو هفته از چنین ابراز علاقه‌ای، یوزپلنگ ماده حاضر به قبول می‌شود و با قوز کردن در مقابل نر او را به برقراری رابطه جنسی دعوت می‌کند.

یوزپلنگ نر سوار بر پشت ماده می‌شود و او را با گاز گرفتن پشت گردنش نگه می‌دارد. جفت‌گیری در میان یوزپلنگ‌ها به اندازه سایر گربه‌سانان مکرر نیست.

دوره حاملگی یوزپلنگ ۹۰ تا ۹۵ روز است. در هر زمان از سال، یک تا شش توله متولد می‌شود.

آیا توله‌های یوزپلنگ در مقابل سایر شکارچیان آسیب‌پذیر هستند؟

در دشت سرنگتی، شیرها حدود ۷۰ درصد توله‌ها را می‌کشند و تنها ۵ درصد آن‌ها زنده می‌مانند.

توله‌ها کور و بسیار ناتوان متولد می‌شوند و توسط مادر خود با دقت پنهان می‌شوند.

توله‌ها در مقابل شکارچیان بسیار آسیب‌پذیر هستند و به کرات برای دور شدن از دست شکارچیان جابه‌جا می‌شوند. آن‌ها شکار کفتارهای خالدار و پلنگ‌ها هم هستند.

توله‌ها اولین غذای جامد خود را در حدود شش هفتگی دریافت می‌کنند و در سه ماهگی از شیر گرفته می‌شوند. در چهار تا پنج ماهگی مادرشان آن‌ها را به شکار می‌برد تا مهارت‌های شکار را تمرین کنند. در میانه شش یا هفت ماهگی آن‌ها اولین شکار خود را انجام می‌دهند.

توله‌ها در سه ماهه اول زندگی‌شان، موهایی بلند و خاکستری دارند. تصور می‌شود که این باعث می‌شود آن‌ها به اندازه کافی شبیه یک گورکن بداخلاق باشند و دیگر شکارچیان از حمله کردن به آن‌ها منصرف شوند.

طبقه‌بندی یوزپلنگ

• سلسله: جانوران
• شاخه: مهره‌داران
• رده: پستانداران
• راسته: گوشت‌خوارسانان
• خانواده (تیره): گربه‌سانان
• دسته: ثابت پنجه

بیشترین سرعت یوزپلنگ

در فوریه ۱۹۹۹، یک یوزپلنگ در آفریقای جنوبی به نام نیانا رکورد سرعت ۱۰۰ متر در ۶٫۰۸ ثانیه را به‌صورت رسمی ثبت کرد. سرعت این یوزپلنگ در ۳٫۶ ثانیه از ۰ تا ۸۰ کیلومتر در ساعت شتاب گرفت و افزایش یافت.

یوزپلنگ در حال شکار

یوزپلنگ آفریقایی برای تعقیب و گریزهای طولانی ساخته نشده است، بلکه برای سرعت‌های انفجاری کوتاه‌مدت ساخته شده است.

هر چیزی که یک سر کوچک و یک بدن باریک و یک سیستم تنفسی بسیار پیشرفته داشته باشد، به‌عنوان ماشین سرعت طبیعت شناخته می‌شود.

برای فهم اینکه چطور یوزپلنگ‌ها شکار خود را می‌گیرند، ابتدا توجه کنید که چطور بدن باریک و بلند یوزپلنگ، یک اسکلت کوچک و سبک دارد.

دم

دم به‌عنوان یک فرمان (وسیله هدایت) برای چرخش‌های سریع و حفظ تعادل عمل می‌کند. دم یوزپلنگ ۶۰ تا ۹۰ سانتیمتر است.

گام‌های بلند

ترقوه کوچک و استخوان‌های عمودی کوچک شانه، کمک می‌کنند تا یوزپلنگ گام‌های بلند بردارد.

ستون فقرات یوزپلنگ بسیار انعطاف‌پذیر است و به‌عنوان یک فنر برای پاهای عقبی عمل می‌کنند و کشش بیشتری را باعث می‌شوند و یوزپلنگ را قادر می‌سازد که در هر گام ۷ تا ۸ متر حرکت کند.

بینایی

نوار سیاه بارزی که مثل جریان اشک از گوشه داخلی هر چشم کشیده شده است، با جذب تابش خیره کننده خورشید، قدرت بینایی یوزپلنگ را افزایش می‌دهد.

اگر یوزپلنگ‌ها در یک گروه کار کنند، یک یوزپلنگ می‌تواند به مادر حمله کند و دیگران فرزندان را تعقیب کنند.

یوزپلنگی که می‌خواهد شکارش را به چنگ بیاورد، با یک حرکت آرام و با احتیاط شروع می‌کند.

اگر شکار او را قبل از آنکه در حدود ۱۰۰ متری شکار قرار بگیرد، ببیند، یوزپلنگ شکار را رها می‌کند، زیرا موفقیت در شکار وابسته به عنصر غافل‌گیری است.

اگر به ۱۰۰ متری شکار برسد، در این صورت یوزپلنگ سرعتش را افزایش می‌دهد.

شانس موفقیت او زمانی بالاتر می‌رود که تا کمتر از ۳۰ متر جلو برود، در حالی که شکار هنوز حضور او را درک نکرده است. سپس او به آخرین سرعت خود می‌رسد، در حالی که طعمه او هنوز تازه شروع به گام برداشتن می‌کند.

یوزپلنگ‌ها از خاک‌ریزهای مورچه‌ای به‌عنوان نقاط مهم برای زیر نظر گرفتن شکار، استفاده می‌کنند.

محدودیت‌های استقامتی

تعقیب و گریز توسط یتیمان یوزپلنگ تا ۶۰۰ متر می‌تواند ادامه داشته باشد، آن‌ها بنیه و استقامت لازم برای تعقیب و گریزهای طولانی‌تر را ندارند.

آن‌ها حداکثر سرعت خود را برای حدود ۵۰۰ متر می‌توانند حفظ کنند، پس از آن مجبورند دست از تعقیب و گریز بردارند.

پدهای پنجه و پنجه‌های خاصی که ضخیم هستند و پنجه‌های نیمه کششی، کشش زیادی ایجاد می‌کنند. سوراخ‌های بینی بزرگ و ریه‌های حجیم، باعث جذب سریع هوا می‌شوند. به این ترتیب، یوزپلنگ با یک شتاب انفجاری به حداکثر سرعت ۱۰۰ تا ۱۲۰ کیلومتر در ساعت برای تعقیب و گریز می‌رسد.

زمانی که یک یوزپلنگ به آستانه تحملش نزدیک می‌شود، بزهای کوهی و گوزن‌ها به‌راحتی می‌توانند از دام او فرار کنند.

شایع‌ترین علت شکست در شکار برای یوزپلنگ‌ها این است که شکار آن‌ها را قبل از سرعت گرفتن می‌بیند. یوزپلنگ با یک یا هر دو پنجه جلویی‌اش به شکار پشت پا می‌زند.

هنگامی‌که طعمه تعادلش را از دست داد، یوزپلنگ این فرصت را پیدا می‌کند تا گلوی شکار را بگیرد. سپس با فشار دادن پایین گردن، آن را خفه خواهد کرد.

در مقایسه با سایر گربه‌سانان، دندان‌های یوزپلنگ‌ها کوتاه‌تر از آن هستند که بتوانند با گاز گرفتن شکار را بکشند.

اگر پناهگاهی در اطراف وجود داشته باشد، یوزپلنگ شکار خود را به آن جا می‌برد تا توجه سایر گوشت‌خواران و کرکس‌ها را جلب نکند.

یوزپلنگ‌ها چه حیواناتی را شکار می‌کنند؟

این حیوانات آفریقایی با دندان‌ها و جمجمه سبک وزنش حتی گاز گرفتن پوست و لاشه بزها و گوزن‌های کوچک هم برایش دشوار است؛ بنابراین معمولاً از کشاله ران که پوست نازکی دارد، شروع به تغذیه می‌کند.

او شروع به خوردن گوشت از یک ران، سپس شکم، ران دیگر و در نهایت پاهای جلویی می‌کند. آن‌ها پوست و روده شکار خود را نمی‌خورند و فقط می‌توانند استخوان‌های کوچک را بجوند.

یوزپلنگ‌ها بسیار وابسته به گوشت در رژیم غذایی‌شان هستند.

در پارک ملی کروگر، یوزپلنگ‌ها ۱۴ درصد از کشته‌های خود را برای کفتارهای خال‌دار رها می‌کنند. کفتارهای خال‌دار، پلنگ‌ها و حتی گرازهای وحشی آفریقایی، شکار کشته شده آن‌ها را می‌دزدند.

کرکس‌ها نه تنها به خودی خود رقیب به حساب می‌آیند، بلکه باعث جلب توجه کفتارهای خال‌دار و سایرین هم می‌شوند. یوزپلنگ‌ها به‌سرعت شکار خود را می‌خورند، قبل از اینکه توسط دیگران دزدیده شود.

سبک وزنی و دندان‌های کوچک آن‌ها را در مقابل حملات سایر شکارچیان آسیب‌پذیر می‌کند.

شکار مورد علاقه یوزپلنگ‌ها چیست؟

شکار مورد علاقه یوزپلنگ بزها و گوزن‌های کوچک است، مانند:

• غزال،
• آهو،
• ایمپالا (نوعی آهو)،
• فرزندان گونه‌های بزرگتر.

آن‌ها همچنین پستانداران کوچک‌تر را هم شکار می‌کنند، مانند:

• خرگوش،
• خارپشت،
• جوندگان،
• پرندگان زمینی.

شکار حیوانات بزرگ‌تر مانند کل‌های یال‌دار یک‌ساله (نوعی بز یا گاو وحشی)، کودو (نوعی بز وحشی)، کل آب دوست (نوعی بز کوهی بزرگ)، تنها زمانی موفقیت‌آمیز است که گروهی از یوزپلنگ‌ها برای شکار با هم همکاری کنند. در کالاهاری، ۸۷ درصد کشته‌ها غزال‌ها هستند.

در پارک ملی کروگر غذای آن‌ها به شرح زیر است:

• ۴۴ درصد ایمپلا (نوعی آهو)
• ۱۳ درصد غزال کوچک آفریقایی معروف و
• ۱۳ درصد آهو.

در پارک ملی اتوشا ۹۷ درصد از رژیم غذایی آن‌ها از غزال‌ها تشکیل شده است. آن‌ها معمولاً در باقیمانده غذای سایر حیوانات به دنبال غذا نمی‌روند.

صدای یوزپلنگ‌ها چگونه است؟

یوزپلنگ‌ها برای برقراری ارتباط و احوال‌پرسی از صدایی شبیه جیک‌جیک گنجشک استفاده می‌کنند. آن‌ها برای ابراز رضایت صدای خرخر بلندی در می‌آورند.

هنگامی‌که تهدید می‌شوند، خرناس‌ها و غرش‌های بلندی ایجاد می‌کنند و معمولاً هم‌زمان با پنجه‌های جلویی‌شان به زمین ضربه می‌زنند.

آیا این حیوانات آفریقایی بسیار اجتماعی هستند؟

ماده‌های بالغ معمولاً منزوی هستند، اما توله‌های آن‌ها تا ۱۸ ماهگی با آن‌ها می‌مانند.

نرها اغلب در گروه‌های کوچک و باثبات زندگی می‌کنند که ائتلاف نامیده می‌شوند. ائتلاف یوزپلنگ‌ها شامل برادرانی است که در یک زایمان متولد شده‌اند.

شواهد نشان می‌دهد که نرها امید اندکی برای ایجاد یک قلمرو دارند، اما در ائتلاف‌ها شانس خوبی برای داشتن یک محدوده (مرغزار) امن دارند.

این گروه کوچک برای زندگی و شکار با هم هستند. آن‌ها یک منطقه بزرگ را در اختیار می‌گیرند که ممکن است سرزمین چند ماده دیگر هم باشد. بعضی از نرها به مدت ۴ تا ۶ سال از سرزمینشان حفاظت می‌کنند.

ائتلاف‌ها در ایجاد و نگهداری سرزمین بیشتر از نرهای تنها موفق هستند. سرزمین یوزپلنگ‌ها با پخش ادرار نشانه‌گذاری می‌شود. اگر عمر علامت‌ها بیش از یک یا دو روز باشد، مزاحمان به آن‌ها توجه نمی‌کنند و بنابراین بعضی از نواحی به‌صورت اشتراکی استفاده می‌شوند.

متجاوزان دستگیر شده به‌شدت مورد حمله قرار گرفته و گاهی اوقات کشته می‌شوند. سنگ‌های بزرگ و درختان مکان‌های متداولی برای نشانه‌گذاری به‌حساب می‌آیند.

 

منبع: چطورپدیا